صعود نفت در آتش‌بس تجاری

توافق بر سر تعرفه 15 درصدی

به گزارش محمد حسین لطف الهی ؛ روز گذشته دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و اوزرولا فن‌درلاین در اسکاتلند با یک دیگر دیدار کردند. در جریان این دیدار   ایالات متحده و اتحادیه اروپا پس از چند دور مذاکره به یک توافق تجاری جدید دست یافتند که هدف آن جلوگیری از تشدید تنش‌های اقتصادی میان دو طرف بود. بر اساس این توافق، تعرفه‌های اعمال‌شده بر اکثر کالاهای صادراتی اتحادیه اروپا به آمریکا 15 درصد تعیین شد. این تعرفه به صورت قابل توجهی از تهدید اولیه ترامپ، یعنی اعمال تعرفه‌ 30 درصدی کمتر است. اما همچنان نسبت سطح تعرفه پیشین بسیار بالاست. علاوه بر این، برای برخی کالاهای حساس مانند قطعات هواپیما، تجهیزات نیمه‌رسانا، داروهای ژنریک و بعضی مواد شیمیایی، معافیت‌های تعرفه‌ای در نظر گرفته شد. با این حال، تعرفه‌های ۵۰ درصدی بر فولاد و آلومینیوم پابرجا ماند و مذاکراتی برای جایگزینی این تعرفه‌ها با نظام سهمیه‌ای ادامه دارد.

در چارچوب این توافق، اتحادیه اروپا تعهد کرد طی 3 سال آینده از ایالات متحده حدود ۷۵۰ میلیارد دلار انرژی خریداری کند. از جمله تعهدات اتحادیه اروپا آن است که حدود به ۶۰۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جدید در  آمریکا انجام دهد که بخشی از آن مربوط به تجهیزات دفاعی و زیرساخت‌های صنعتی است. با وجود این تعهدات، بسیاری از کارشناسان عملی شدن چنین حجمی از خرید انرژی را غیرواقع‌بینانه می‌دانند، زیرا سطح فعلی واردات اروپا از آمریکا بسیار کمتر از این رقم است.

چهارچوب کلی پرابهام

توافق جدید آمریکا و اتحادیه اروپا،  از یک‌سو مانع از آغاز جنگ تجاری تمام‌عیار شد و تا حدی ثبات روانی به بازارها بازگرداند، اما از سوی دیگر انتقادهای زیادی را برانگیخت. در اتحادیه اروپا، برخی سیاستمداران و تحلیلگران این توافق را نشانه ضعف و عقب‌نشینی در برابر فشار آمریکا توصیف کرده‌اند. علاوه بر این، فقدان جزئیات دقیق درباره کالاهای حساس ذکر شده، به نظر می‌آید که این توافق بیش از آنکه یک قرارداد دقیق و اجرایی باشد صرفا یک چارچوب کلی است.

  انتشار خبر توافق باعث واکنش مثبت نسبی در بازارهای جهانی شد؛ ارزش یورو اندکی در برابر دلار تقویت شد، شاخص‌های سهام رشد کردند و قیمت نفت نیز افزایش یافت. با این حال، صنایع اروپایی به‌ویژه خودروسازان آلمانی بیشترین آسیب را از تعرفه‌های جدید خواهند دید و پیش‌بینی می‌شود رشد اقتصادی اروپا در سال‌های آینده کاهش یابد. در مجموع، این توافق اگرچه بحران فوری را مهار کرد، اما همچنان پر از ابهام است و می‌تواند در آینده به منبعی برای اختلافات تازه تبدیل شود.

اثر کاهش ریسک بر قیمت نفت

با وجود اختلافاتی که همچنان بر سر جزئیات این توافق وجود دارد، قیمت نفت افزایش یافته است. برای مثال در روز جمعه در حالی بازار بسته شد که قیمت هر بشکه نفت برنت 1.1 درصد کاهش یافته بود. اما پس از اعلام توافق مذکور، قیمت هر بشکه نفت برنت با افزایش 0.5 درصدی به 68.78 دلار به ازای هر بشکه رسید. نفت WTI برای تحویل در سپتامبر نیز ۰.۵ درصد رشد کرد و به ۶۵.۴۹ دلار در هر بشکه رسید.

می‌توان گفت که یکی از مهمترین دلایل افزایش قیمت نفت کاهش نااطمینانی‌های مربوط به جنگ تجاری تمام عیار است. به عبارت دیگر توافق تجاری آمریکا و اروپا ریسک یک جنگ تعرفه‌ای گسترده را تا حد زیادی از بین برد و فضای عدم‌قطعیت بر سر چشم‌انداز رشد اقتصادی را آرام‌تر کرد. هرگاه فضای اقتصادی شفاف‌تر و قابل پیش‌بینی‌تر شود، شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان تمایل بیشتری پیدا می‌کنند که برای تولید، حمل‌ونقل و صنایع مختلف از جمله پالایش و پتروشیمی، هزینه کنند و نفت بیشتری را تقاضا کنند.

از سوی دیگر، وعده اتحادیه اروپا برای خرید مقادیر قابل‌توجهی انرژی از آمریکا (نفت و گاز) در چند سال آینده این تصور را به بازارها داد که تقاضای جهانی نفت افزایش خواهد یافت. در نتیجه، هم به‌واسطه کاهش ترس از رکود ناشی از جنگ تجاری و هم به‌خاطر انتظارات بالاتر برای مصرف انرژی، قیمت نفت در معاملات جهانی بالا رفت. با این حال تصمیم اوپک‌پلاس برای افزایش سریع سهمیه تولید خود نیز بازار را در مسیری قرار داده که احتمالا در اواخر سال به  افزایش عرضه منتهی می‌شود. انتظار می‌رود این گروه بار دیگر سهمیه تولید خود را افزایش دهد.