دستمزدهای پایین چالش منابع انسانی

شادی مکی گزارشگر نفت خبر:وزیر نفت در سفر اخیر خود به عسلویه به کارکنان صنعت نفت قول داد که مشکلات آنها را در حوزه حقوق و دستمزد پیگیری و حل کند، پس از این وعده، اقدامات موثری در بالا بردن سقف حقوق نیروهای عملیاتی انجام شد که رضایت بخش بود ولی هنوز این مشکل به شکل عمومی وجود دارد. با توجه به تورم سالانه ۴۰ درصد، افزایش سقف دستمزد به این میزان تا یکی دو سال دیگر بی معنی می شود و مشکل بار دیگر بروز می کند، بنابراین باید سقف حقوق به طور کلی برداشته شود. سعید ساویز کارشناس حوزه انرژی اما تاکید کرد: « تعیین سقف دستمزد برای کارکنان صنعت نفت اعم از کارکنان عملیاتی و مدیران پرسابقه آن به دلیل ایجاد بی‌انگیزگی در کارکنان می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور فاجعه‌بار باشد.»

سعید ساویز کارشناس حوزه انرژی در این باره به نفت خبر گفت: «سیستمی که امروز بر حوزه نفت مسلط شده است نشات گرفته از رویکرد چپ‌گرایانه است که پیش از انقلاب و اوائل انقلاب تلاش کرد نفت را پایین بکشد زیرا این صنعت را ابزار امپریالیسم و لوکس می‌دانست. چنانکه یکی از وزرای نفت وقتی از یکی از شهرک‌های نفتی به نام نیوساید بازدید کرد گفت باید این شهرک را تبدیل به حصیرآباد کنیم اما نگفت که باید حصیر آباد را تبدیل به نیوساید کنیم. در واقع این تفکر که کارکنان صنعت نفت را مرفهین بی دردی می‌داند که باید با آنها مقابله کرد هنوز هم نسبت به این صنعت وجود دارد.»

او تاکید کرد: «این نگاه بر اساس تئوری همه با هم بدبخت باشیم بوده است: تداوم این تفکر که حتی در دوران آقای زنگنه هم ادامه داشت باعث شد که به تدریج بسیاری از مزایای پرسنل صنعت نفت از آنها گرفته شود و امروز هم برای حقوق این صنف سقف گذاشته شده است. توجه کنید که پرداخت دستمزد پایین به کارکنان صنعت نفت از مدیران تا نیروهای عملیاتی این حوزه در جنوب کشور نتیجه‌ای به جز خسران ندارد و دیر یا زود فاجعه‌آمیز خواهد بود.»

مالیات سنگین بر حقوق کارکنان صنعت نفت

این کارشناس حوزه انرژی به این موضوع اشاره کرد: « در تهران و در مناطق جنوبی کشور کارمندان و مهندسان این صنعت که دارای بیش از 20 سال سابقه کار هستند با سقف دستمزد مواجه شده‌اند، یعنی دستمزد آنها زیر هزار دلار است. یعنی فردی که بر اساس سوابق خود در اصل باید 150 میلیون تومان دریافتی داشته باشد به دلیل تعیین سقف دستمزد همان 70 میلیون تومان دریافتی دارد زیرا همان تئوری همه باهم بدبخت باشیم حاکم است.»

او به حقوق و دستمزد شرایط کارگران و نیروهای عملیاتی در ساختار دولتی هم پرداخت و گفت: «در صنعت نفت پایه حقوقی وجود دارد و فرد با هر میزان تحصیلات دانشگاهی و حتی فرد نخبه در بدو استخدام در بهترین حالت 13 یا 14 میلیون تومان دریافت می‌کند و حقوق او با افزایش سوابق کاری افزایش می‎یابد. با وجود اینکه پرسنل نفت در شرایط سختی کار می کنند اما مشمول مشاغل سخت نمی‌شوند. این درحالی‌ست اشتغال در این صنعت بسیار سخت بوده و با شرایط شغلی عادی متفاوت است. کارگرانی هم که سوابق کاری بالایی دارند مثلا 35 سال کار کرده اند حقوق‌شان با مساله سقف دستمزد برخورد کرده و به همین دلیل کمتر از هزار دلار دریافت می کنند.»

ساویز تاکید کرد: «هیچکس تاکنون درباره علت وجود« سقف دستمزد» صحبت نکرده است آن هم در شرایطی که میزان حقوق همگام با میزان تورم افزایش می‌یابد. چنانکه امسال در مناطق جنوبی کشور حقوق تمام کارکنان 90 میلیون تومان است یعنی حقوق مدیر، منشی، کارمند، کارگر و غیره همگی برابر است، به علاوه آنکه با توجه به تعیین سقف برای دستمزد آنها نه پرداخت اضافه کار معنا دارد و نه بن کارت و سایر مزایا به آنها تعلق می گیرد. شیوه دریافت مالیات بر دستمزد از کارکنان این صنعت هم جالب است یعنی فردی که حقوق 70 میلیون تومانی می گیرد مالیات حقوق 150 میلیون تومانی را می گیرد که در اصل باید دریافت می کرده است.»

مهاجرت قابل توجه متخصصان نفت

او از تبعات منفی چنین رویکردی نسبت به کارکنان صنعت نفت نیز گفت: «این نوع برخورد به تدریج باعث می‌شود که افراد بی‌انگیزه شده و دل نسوزانند. یعنی برخلاف آنچه در زمان جنگ یا تحریم و غیره توسط کارکنان این صنعت انجام شد دیگر در بزنگاه‌ها انجام نشود. یعنی افراد دیگر بیش از آنچه مسئولیت دارند انجام نمی‌دهند.»

به گفته این کارشناس میزان مهاجرت نیروی متخصص در این صنعت چشمگیر است. از 10 همکاری که غالبا دوره کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه‌های مطرح جهان گذرانده بودند 9 نفر مهاجرت کرده‌اند. وضعیت مهاجرت به‌گونه ای است که نام تعداد کثیری از متخصصان ایرانی را می توان در صنایع، دانشگاه ها و شرکت‌های فعال در حوزه مهندسی در اقصی نقاط جهان مشاهده کنیم. در حالیکه در ایران برخی نیروهای این صنعت به دلیل نیاز مالی عصرها در اسنپ کار می کنند یا در سایر مشاغل هستند.»

او با بیان اینکه توجه زیاد به مساله رفع ناترازی بدون نگاه به بدنه صنعت نفت و توجه به مسائل منابع انسانی قطعا به بیراهه رفتن است، تاکید کرد: «هر میزان که تولید نفت و گاز ما کاهش و ناترازی انرژی افزایش یابد، نیاز به تلاش مضاعفی از سوی کارکنان صنعت نفت وجود دارد: اگر تا الان چرخ این صنعت چرخیده نه به دلیل تدبیر نمایندگان مجلس است و نه به خاطر مدیریت وزرای نفت بلکه به دلیل همت تک تک کارکنان صنعت نفت بوده است. اما امروز نیروهای نخبه و عالی را فراری داده‌اند، نیروهایی که در شرکت‌های خارجی تربیت شده بودند و کلی ارزش افزوده برای این مملکت داشتنند به دلیل همین دستمزدهای پایین و ... مهاجرت کرده‌اند. با این وضعیت دیگر آن جانفشانی ‌های سابق هم ممکن است وجود نداشته باشد.»