تقابل دریس و زارعی بر سر بالادستی غرب کارون

فرزین سوادکوهی- نفت خبر

غرب کارون دوباره به مرکز تنش دو گفتمان مرکزی نفت بدل شده است. مخزن گرایان از سویی و توسعه گرایان از طرفی بر سر اداره میادین غرب کارون از دیرباز اختلاف داشتند و اکنون با آمدن حمید دریس این سوژه دوباره داغ شده است.

 چالش بر سر این است که شرکت اروندان با گرایش مخزن گرایی و بهره برداری دست بالا داشته باشد یا شرکت متن که توسعه گرایی را مد نظر دارد؟

 میدان نبرد البته کارزاری است که علیه کنسرسیوم بانکی شکل گرفته است،آنهم با پیشانی داری کارکنان شرکت اروندان که در واقع همان دیدگاه مخزن گرایی و بهره برداری را نمایندگی می کنند. 

نقد به کنسرسیوم بانکی و اینکه تاکنون امکات عرضه تامین منابع را نداشته است به کنار، موضوع اما این نیست. در واقع هدف به حاشیه بردن شرکت متن است.

 در راس اروندان یکی از قدیمی ترین چهره های جنوب نشسته است. حمید دریس. یکی از سر سخت ترین منتقدان توسعه در نفت. با بیان همان حرف هزار بار شنیده شده که "باید حال مخزن را رعایت کرد " .

 آن سوی ماجرا نصرالله زارعی مدیرعامل متن است که چهره ی جوان طیف توسعه گرایان نفت است. دریس نمیانده همان تفکر قدیمی است که از دل مناطق نفت خیز جنوب بر علیه بیژن زنگنه شکل گرفت که چرا توسعه غرب کارون را از مناطق نفت خیز گرفت و به شرکت تازه تاسیس متن داد. این خلع ید کردن مناطقی ها با تفکرات ضد توسعه و صرفا بهره برداری،گویا یک داغ قدیمی است بر دل حمید دریس و رفقا.

 تا دیروز حمید بورد هم از این طیف و گرایش بود و امروز اوست که سر دو راهی تایید و یا منکوب کردن جریان توسعه یا بهره برداری در نفت ایستاده است. غرب کارون مهم ترین عرصه این میدان است. 

اروندان بنا به یک سنت غلط گویا سهم اعراب نفتی است پیش از حمید دریس هم عبدالله عذاری بود که عرب بود و میل زیادی به دیده شدن های رسانه ای داشت ولو با افتتاح های چند باره، و هر بار با لنزی متفاوت.

رفاقت و نزدیکی حمید دریس با حمید بورد و وزیر نفت این موقعیت را فراهم آورده است که او تحرکاتی در بالادست از خود بروز دهد. اما آن سوی ماجرا وعده ای است که وزیر نفت در خصوص افزایش تولید نفت در یکسال اول داده است. تحقق وعده وزیر بدون شک در یکی از میادین و عرصه هایش در غرب کارون اتفاق می افتد. 

پاک نژاد و بورد به نیکی میدانند از سیاست رفیق ضد توسعه شان، حمید دریس در بهترین شکل، بهره برداری خوب غرب کارون در میاید نه توسعه. توسعه به امثال تورج دهقانی و نصرالله زارعی نیاز دارد. 

 اروندی ها و در واقع طیف بهره برداران، اما گاه به وضوح با بالا دستی متن مخالف هستند.آنها در بهترین حالت علاقمندند که متن همچنان سرش گرم حفاری چاه‌ها در آزادگان شمالی باشد و طبق برنامه‌ریزی‌ها، تعداد این چاه‌ها را مثلا به 203 حلقه برساند و کاری به این کارها نداشته باشد.تلاش‌هایی که بنظر مخزن گرایان نه‌تنها زیرساخت‌های تولید را تقویت می‌کند، بلکه زمینه را برای بهره‌برداری بهینه توسط شرکت‌های عملیاتی مانند اروندان فراهم می‌سازد.

بهانه ها کم نیست.مثلا آنها با اشاره به چاه‌های تولیدی مانند چاه سروک، مدعی شده اند که برآوردهای متن از میزان تولید چاه‌ها دقیق نیست و این امر بهره‌ برداران را با چالش مواجه می‌کند. اما این انتقاد، شاید نگاهی یک‌جانبه به نقش "متن" باشد. "متن" به‌عنوان توسعه‌دهنده، وظیفه دارد چاه‌ها را با بالاترین استانداردهای فنی آماده کند، اما میزان تولید نهایی به عوامل متعددی از جمله مدیریت بهره‌برداری، شرایط مخزن، و تکنیک‌های عملیاتی بستگی دارد.

توسعه گرایان از آن سو معتقدند که نفت ایران نمی تواند به تولید 300-400هزار بشکه ای در غرب کارون رضایت بدهد و باید این تولید را با دعوت از فناوران و سرمایه گذاران به یک میلیون بشکه و بلکه بیش از آن برساند و زود هم برساند و خوب هم برساند. این رویکرد توسعه‌گرایانه، برخلاف دیدگاه مخزن‌گرایانه‌ای که صرفاً بر حفظ تولید کنونی تمرکز دارد، به دنبال حداکثر کردن ظرفیت میادین در بلندمدت است.کاری که در اصل به مذاق حلقه جنوب خوش نمی آید.

غرب کارون و میادینی مانند آزادگان، یاران، یادآوران، و دارخویین، ظرفیت تولید بیش از یک میلیون و دویست هزار بشکه در روز را دارد. حالا در این میان حمید بورد هم با سفر هفته گذشته خود به جنوب چه بسا می خواهد کدخدا منشی کند، تیزبینی اش باعث شده دست از آن نگاه قدیمی بردارد و بداند که هیچ چاره ای جز توسعه وجود ندارد تا اقتصاد ورشکسته نفتی ایران راهی برای نجات پیدا کند و طبعا اروندان هم باید بی تعارف به‌منظور دستیابی به اهداف تولیدی یک‌میلیون بشکه‌ای ازمیدان‌های غرب کارون یا هر چه زودتر دست به کار شود یا از سر راه کنار برود.اما تیزبینی شاید حریف رفاقت ها و دیدگاه های سنتی و قدیمی نشود. فعلا اروندانی ها و بهره برداران در شلوغ بازی رسانه ای دست بالا دارند.