به گزارش پارسا ملکی ؛ در نهایت، نشست آلاسکا نه پایان جنگ، بلکه آغاز یک فرآیند نامطمئن بود. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز جمعه ۱۵ اوت ۲۰۲۵، برای اولین بار پس از سال‌ها پا به خاک ایالات متحده گذاشت. ترامپ با زلنسکی دیدار خواهد کرد و شاید یک نشست سه‌جانبه برگزار شود. اما بدون امتیازات واقعی از روسیه، این دیدار بیشتر یک پیروزی تبلیغاتی برای پوتین بود تا یک پیشرفت دیپلماتیک. در جهانی که یخ‌های قطبی ذوب می‌شوند، تنش‌های ژئوپلیتیک همچنان یخ‌زده باقی می‌مانند و راه‌حل‌های ساده برای مسائل پیچیده وجود ندارد.
در میان بادهای سرد قطبی و چشم‌اندازهای یخ‌بندان آلاسکا، این دیدار با دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، در پایگاه نظامی مشترک المندورف-ریچاردسون در انکوریج، نه تنها یک رویداد دیپلماتیک بود بلکه نمادی از تنش‌های ژئوپلیتیک عصر حاضر. آلاسکا که زمانی بخشی از امپراتوری روسیه بود و در سال ۱۸۶۷ به آمریکا فروخته شد، انتخابی نمادین برای این نشست بود، مکانی که پوتین می‌توانست بدون ترس از دستگیری به دلیل حکم دادگاه کیفری بین‌المللی در سال ۲۰۲۳ برای جنایات جنگی وارد شود، زیرا ایالات متحده عضو این دادگاه نیست. نشست که قرار بود هفت ساعت طول بکشد در کمتر از سه ساعت به پایان رسید و بدون هیچ توافق ملموسی، تنها با وعده‌های مبهم و دعوت به دیدارهای آینده به تاریخ پیوست.
زمینه این دیدار ریشه در وعده‌های انتخاباتی ترامپ داشت. او که در کمپین ۲۰۲۴ خود قول داده بود جنگ اوکراین را «در ۲۴ ساعت» پایان دهد، اکنون پس از بازگشت به کاخ سفید با واقعیت‌های پیچیده روبرو بود. جنگ روسیه علیه اوکراین که از فوریه ۲۰۲۲ آغاز شده، بیش از سه سال طول کشیده و منجر به مرگ ده‌ها هزار نفر، ویرانی شهرها و جابه‌جایی میلیون‌ها نفر شده است. ترامپ پیش از نشست، آن را یک «تمرین شنیدن» توصیف کرد و هشدار داد که اگر روسیه از پایان جنگ امتناع کند با «عواقب بسیار شدید» روبرو خواهد شد، اشاره‌ای به تحریم‌های اقتصادی و فشارهای انرژی که می‌توانست روسیه را فلج کند. با این حال، پوتین که از زمان جنگ به منزوی شده است، این دیدار را فرصتی برای بازگشت به صحنه جهانی دید. رسانه‌های دولتی روسیه آن را «پیروزی کامل» توصیف کردند، جایی که پوتین بدون هیچ امتیاز خاصی به عنوان یک رهبر برابر با ترامپ ظاهر شد.
دیدار با ورود پوتین به انکوریج آغاز شد. هواپیمای روسی با پرواز جنگنده‌های آمریکایی اسکورت شد، نمادی از احترام متقابل، اما همچنین تنش نهفته با پرواز جنگنده استراتژیک بی2 از روی سرش. ترامپ پوتین را با فرش قرمز و دست‌دادن گرم استقبال کرد، صحنه‌ای که در رسانه‌های روسی به عنوان «پایان انزوا» برجسته شد. دو رهبر ابتدا در لیموزین زرهی ترامپ، گفتگویی خصوصی داشتند بدون حضور مشاوران، مترجمان یا خبرنگاران، سپس به ساختمان پایگاه نظامی رفتند، جایی که بحث‌ها بر روی پایان جنگ اوکراین متمرکز بود.
در اظهارات عمومی پس از نشست که بدون پرسش خبرنگاران برگزار شد، دو رهبر لحنی مثبت اما مبهم اتخاذ کردند. ترامپ گفت: «ما پیشرفت بزرگی کردیم، اما هیچ توافقی تا زمانی که توافق نهایی نباشد.» او تأکید کرد که «بسیاری از نقاط توافق شده‌اند و تنها چند مورد باقی مانده»، اما جزئیاتی ارائه نداد. پوتین از «لحن اعتمادآمیز و خیرخواهانه» گفتگوها ستایش کرد و گفت روسیه «صادقانه علاقه‌مند به پایان جنگ است»، اما اصرار داشت که «علل اصلی» باید حذف شوند که منظورش تقاضاهای کرملین برای واگذاری اراضی اوکراین و تغییر دولت در کی‌یف بود. او حتی ادعای ترامپ را تأیید کرد که اگر ترامپ در سال ۲۰۲۲ رئیس‌جمهور بود، روسیه به اوکراین حمله نمی‌کرد، و گفت: «من فکر می‌کنم این اتفاق می‌افتاد. من این را تأیید می‌کنم.
علاوه بر اوکراین احتمالا گفتگوها به همکاری دوجانبه در فناوری، فضا، تجارت، بخش دیجیتال و همکاری قطبی گسترش یافته است. پوتین از «پتانسیل عظیم» سرمایه‌گذاری آمریکایی-روسی صحبت کرد از جمله ذخایر معدنی کمیاب روسیه، که پیشتر به ایالات متحده پیشنهاد شده بود. این انحراف از تمرکز اصلی بر اوکراین، نشان‌دهنده استراتژی روسیه برای استفاده از روابط اقتصادی به عنوان اهرم بود. پوتین ترامپ را به مسکو دعوت کرد که ترامپ با خنده پاسخ داد: «این کمی جنجال‌برانگیز خواهد بود، اما ممکن است اتفاق بیفتد.» ترامپ همچنین از یک نشست سه‌جانبه با زلنسکی صحبت کرد.
واکنش‌ها به این نشست متنوع و اغلب انتقادی بود. در اوکراین، اولکساندر مرژکو، رئیس کمیته امور خارجی پارلمان، آن را «پیروزی روابط عمومی برای پوتین» نامید، زیرا او بدون هیچ امتیازی به عنوان یک رهبر برابر ظاهر شد. یاروسلاو یورچیشین، سیاستمدار اوکراینی گفت: «این دیدار بازگشت پوتین به صحنه دیپلماتیک است و به او زمان بیشتری برای بسیج می‌دهد.» زلنسکی پس از نشست، با ترامپ تلفنی صحبت کرد و اعلام کرد که دوشنبه به واشنگتن سفر می‌کند تا جزئیات را بحث کند. او تأکید کرد که هر توافقی بدون حضور اوکراین نامشروع است.
در اروپا رهبرانی مانند استارمر از بریتانیا، امانوئل مکرون از فرانسه و جورجیا ملونی از ایتالیا در بیانیه مشترکی، بر لزوم فشار بر روسیه و تضمین‌های امنیتی برای اوکراین تأکید کردند. استارمر گفت: «تلاش‌های ترامپ جهان را نزدیک‌تر از همیشه به پایان جنگ کرده»، اما هشدار داد که تحریم‌ها باید تشدید شوند. پیتر ریکتس، دیپلمات سابق بریتانیایی، نشست را «پیروزی آشکار برای پوتین» نامید، زیرا او بدون هیچ امتیازی، از انزوا خارج شد.
در ایالات متحده، مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، از رویکرد ترامپ دفاع کرد و گفت که «دیپلماسی مستقیم تنها راه پایان جنگ است»، در حالی که دموکرات‌ها آن را «نزدیکی بیش از حد به پوتین» انتقاد کردند. رسانه‌هایی مانند نیویورک تایمز و آتلانتیک، نشست را «خودزنی ترامپ» توصیف کردند، جایی که او بدون دستاورد، به پوتین مشروعیت داد. در انکوریج، تظاهرات‌کنندگان با پلاکاردهایی مانند «اوکراین و آلاسکا هرگز روسی نخواهند بود» اعتراض کردند.
رسانه‌های دولتی روسیه نشست را با عنوان «شکست استراتژی انزوا غرب» جشن گرفتند. عباس گالیاموف، تحلیلگر روسی، سؤال کرد: «آیا ترامپ تحریم‌ها را اعمال خواهد کرد؟ بدون آن، پوتین برنده به نظر می‌رسد.»
از منظر ژئوپلیتیک این دیدار می‌تواند نقطه عطفی در روابط بین‌المللی پس از جنگ سرد محسوب می‌شود.
اروپا که تا کنون بر حمایت آمریکا تکیه کرده، اکنون باید جدی‌تر به استقلال دفاعی و انرژی بیندیشد. چین نیز به عنوان غائب بزرگ این مذاکرات، نقش روزافزونی در معادلات آینده خواهد داشت. برای خود روسیه، این دیدار نشان داد که انزوا کامل غیرممکن است، اما همچنین آشکار کرد که پوتین همچنان بر مواضع حداکثری خود اصرار دارد.
برای اوکراین، عدم توافق به معنای ادامه جنگ است، در حالی که روسیه زمان بیشتری برای پیشروی نظامی می‌خرد.
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
