افزایش تولید نفت و تغییر پارادایم از شعارزدگی به عمل

فرزین سوادکوهی، نفت خبر: 

جواد اوجی وزیر نفت دولت سیزدهم با وجود ادعاهای بزرگ در زمینه افزایش تولید نفت، به دلیل تمرکز بر فروش ذخایر موجود و نبود برنامه‌های توسعه‌ای منسجم، نتوانست به افزایش پایدار تولید دست یابد ودستاوردسازی فروش ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی ذخیره‌شده روی آب هم کاری از پیش نبرد وشعارهای این وزیر، مانند رسیدن به تولید ۵ میلیون بشکه در روز نیز، در حد حرف باقی ماند. در عوض، دولت چهاردهم با اجرای «طرح ضربتی جهش تولید نفت خام به میزان ۲۵۰ هزار بشکه در روز» در کمتر از یک سال، نشان داد که می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق و تأمین مالی مناسب، دستاوردهای واقعی را به ثبت رساند.این طرح با سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد دلاری و تمرکز بر میادین موجود، نه‌تنها تولید نفت را افزایش داد، بلکه زیرساخت‌های صنعت نفت را برای آینده تقویت کرد.

اوجی، بارها اعلام کرد که تولید نفت ایران از ۲.۲ میلیون بشکه در روز در سال ۱۴۰۰ به ۳.۶ میلیون بشکه در روز تا سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. این ادعا در ظاهر نشان‌دهنده رشدی قابل توجه بود، اما بررسی دقیق‌تر نشان داد که بخش عمده این افزایش به فروش ذخایر انباشته میعانات گازی و نفت خام مربوط بوده و نه توسعه واقعی میادین نفتی.

در آغاز دولت سیزدهم، حدود ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی ذخیره‌شده روی آب وجود داشت که تا پایان فعالیت این دولت به صفر رسید. این اقدام، اگرچه به افزایش درآمدهای ارزی کمک کرد، اما نشان‌دهنده تمرکز دولت بر فروش ذخایر موجود به‌جای سرمایه‌گذاری در افزایش تولید پایدار بود. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) گزارش داد که تولید نفت ایران در سال ۱۴۰۳ به حدود ۳.۳ میلیون بشکه در روز رسید، که همچنان کمتر از ظرفیت بالقوه ۳.۹ میلیون بشکه‌ای کشور بود.
دولت سیزدهم وعده‌های بزرگی مانند توسعه میادین مشترک، جذب سرمایه‌گذاری خارجی، و افزایش تولید به ۵ میلیون بشکه در روز را مطرح کرد، اما این وعده‌ها عملا شعارهایی توخالی از آب در آمد. کمبود سرمایه‌گذاری خارجی به دلیل تحریم‌ها، فرسودگی زیرساخت‌های نفتی، و نبود برنامه‌های منسجم توسعه‌ای، از جمله موانعی بودند که مانع تحقق این اهداف شدند. به عنوان مثال، پروژه‌های توسعه میادین مشترک مانند آزادگان و یادآوران پیشرفت محدودی داشتند و بسیاری از طرح‌ها به دلیل کمبود منابع مالی و فناوری متوقف ماندند. این رویکرد شعارمحور، که بیشتر بر تبلیغات و اعلام اعداد بزرگ متمرکز بود، نتوانست به افزایش پایدار تولید نفت منجر شود.

محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت دولت چهاردهم، اعلام کرد که طرح ضربتی جهش تولید نفت خام به میزان ۲۵۰ هزار بشکه در روز ،تولید نفت خام را از ۳.۳ میلیون بشکه در روز به ۳.۵۵ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد. این طرح بر ۳۴ میدان نفتی متمرکز است و با سرمایه‌گذاری مشترک ۸۰ درصدی صندوق توسعه ملی (به مبلغ ۳ میلیارد دلار) و ۲۰ درصدی شرکت ملی نفت ایران از طریق یک نهاد مالی ویژه (SPV) اجرا می‌شود. بانک مرکزی نیز موظف شده تا پایان شهریور ۱۴۰۴ تسهیلات لازم را فراهم کند، که نشان‌دهنده برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف است.

برخلاف دولت سیزدهم که بر فروش ذخایر موجود متمرکز بود، دولت چهاردهم با اجرای این طرح، رویکردی عملیاتی و نتیجه‌محور را در پیش گرفته است. در کمتر از یک سال، این دولت نه‌تنها طرح را تدوین و تصویب کرد، بلکه با تأمین مالی قابل توجه و بهره‌گیری از توان داخلی، گام‌های اجرایی را آغاز کرد.

تردیدی نبود که این طرح در مدت زمان کوتاه و با توجه به شرایط کنونی اقتصاد کشور، نقش حیاتی در افزایش تولید ناخالص داخلی خواهد داشت.همچنین، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از افزایش ۷ درصدی تولید نفت در سال ۱۴۰۳ خبر داد که بخش قابل توجهی از آن به اجرای این طرح ضربتی مربوط می‌شود.

نکته برجسته این طرح، تمرکز بر افزایش تولید پایدار از طریق بهینه‌سازی میادین موجود و استفاده از فناوری‌های داخلی بود. این رویکرد نه‌تنها وابستگی به منابع خارجی را کاهش داد، بلکه با تقویت زیرساخت‌های نفتی، تاب‌آوری صنعت نفت در برابر تحریم‌ها را افزایش داد. سرعت عمل دولت چهاردهم در اجرای این طرح، در مقایسه با روند کند و شعارمحور دولت سیزدهم، نشان‌دهنده تغییر رویکردی اساسی در مدیریت صنعت نفت است.

این تفاوت عملکرد، نشان‌دهنده تغییر پارادایم از شعارزدگی به عمل‌گرایی در وزارت نفت دولت جدید است. برای پایداری این دستاوردها، دولت باید نظارت دقیق بر اجرای پروژه و جذب فناوری‌های نوین را ادامه دهد. این طرح نه‌تنها به افزایش درآمدهای ارزی و تولید ناخالص داخلی کمک می‌کند، بلکه جایگاه ایران را در بازار جهانی نفت تقویت خواهد کرد.

انتهای پیام