اقتصاد جهانی همچنان شاهد مچ اندازی انرژی هسته ای، خورشیدی و فسیلی

پارسا ملکی گزارشگر نفت خبر:

جایگاه کنونی انرژی هسته‌ای

ایالات متحده در سال 2024 با راه‌اندازی واحد ووگتل 4، تولید برق هسته‌ای خود را افزایش داد، اما به دلیل رشد تقاضا، سهم آن به زیر 18 درصد از کل برق رسید. با 92 راکتور فعال در 28 ایالت، این کشور نقشی پایدار در شبکه برق ایفا می‌کند. این راکتورها، عمدتاً ساخته‌شده در دهه‌های 1970 و 1980، با بهره‌وری 90 درصدی و تمدید مجوزها تا 60-80 سال، کارایی خود را اثبات کرده‌اند.

فرانسه، با تولید پیش‌بینی‌شده 350-370 میلیارد کیلووات‌ساعت در 2025-2027 از 56 راکتور، همچنان پیشرو است و با 70 درصد سهم هسته‌ای، الگویی برای کربن‌زدایی و استقلال انرژی ارائه می‌دهد. چین، با 55 راکتور فعال و بیش از 20 راکتور در حال ساخت، سومین تولیدکننده بزرگ است، اما به دلیل وابستگی 60 درصدی به زغال‌سنگ، تنها 5 درصد برق خود را از هسته‌ای تأمین می‌کند. روسیه و کره جنوبی نیز به ترتیب 20 و 30 درصد از برق خود را از هسته‌ای تولید می‌کنند، که بر اهمیت آن برای امنیت انرژی تأکید دارد.

انرژی هسته‌ای در 2024 حدود 9 درصد از برق جهانی را تأمین کرد، کاهشی از 14 درصد در سال 2000، ناشی از رشد تجدیدپذیرها، تعطیلی راکتورها در آلمان پس از فوکوشیما (2011) و هزینه‌های بالای ساخت نیروگاه‌های سنتی.

مزایا، چالش‌ها و ریسک‌های سرمایه‌گذاری

انرژی هسته‌ای تولید مداوم و مستقل از شرایط جوی را تضمین می‌کند و با انتشار نزدیک به صفر گازهای گلخانه‌ای، از انتشار صدها میلیون تن دی‌اکسید کربن در آمریکا جلوگیری کرده است. این منبع با کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی وارداتی، امنیت انرژی را تقویت می‌کند و با ایجاد ده‌ها هزار شغل تخصصی، ارزش اقتصادی دارد.

با این حال، چالش‌های سرمایه‌گذاری قابل توجه‌اند. هزینه‌های ساخت، مانند ووگتل با بیش از 30 میلیارد دلار و تأخیرات گسترده موانع اصلی‌اند. مدیریت زباله‌های هسته‌ای نیز پیچیده است؛ فناوری‌هایی مانند ذخیره‌سازی در Onkalo فنلاند و بازفرآوری در فرانسه پیشرفت کرده‌اند، اما هزینه‌های بالا و مقاومت عمومی، مانند توقف Yucca Mountain، مشکل‌سازند. نگرانی‌های ایمنی پس از فوکوشیما پذیرش عمومی را کاهش داد و آلمان را به حذف هسته‌ای و افزایش 10 درصدی قیمت برق و 5 درصدی انتشار کربن واداشت.

رقابت با گاز طبیعی و خورشیدی چالش دیگری است. گاز در 2024 حدود 43 درصد برق آمریکا را با LCOE 40-60 دلار بر مگاوات‌ساعت تأمین کرد، اما انتشار کربن و متان آن با اهداف اقلیمی در تضاد است. خورشیدی با LCOE 30-60 دلار و بدون کربن، به ذخیره‌سازی گران‌قیمت وابسته است. هسته‌ای، با LCOE 70-110 دلار برای نیروگاه‌های جدید، تولید 24 ساعته بدون کربن ارائه می‌دهد، اما هزینه‌های اولیه سرمایه‌گذاری خصوصی را دشوار می‌کند.LCOE مخفف "Levelized Cost of Electricity" به معنای هزینه هم‌تراز شده برق است. به زبان ساده، LCOE مثل یک قیمت تمام‌شده متوسط برای تولید برق از یک نیروگاه در طول کل عمر مفید آن است.

چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در آینده‌ای کربن‌زدایی‌شده

سرمایه‌گذاری در هسته‌ای برای پاسخ به رشد 15 درصدی تقاضای برق آمریکا تا 2030 و کربن‌زدایی تا 2050 حیاتی است. راکتورهای مدولار کوچک (SMR) با هزینه و زمان ساخت کمتر و ایمنی بالاتر، افق‌های جدیدی گشوده‌اند، اما لغو پروژه NuScale در 2023 به دلیل افزایش هزینه‌ها، نیاز به قراردادهای خرید تضمینی را نشان داد. هدف 400 گیگاوات تا 2050 نیازمند سرمایه‌گذاری عظیم و غلبه بر چالش‌های زنجیره تأمین است.

تجدیدپذیرها نمی‌توانند بار پایه را به‌تنهایی تأمین کنند و هسته‌ای مکمل ایده‌آل آنهاست. قانون کاهش تورم 2022 با مشوق‌های SMR و اعتبار مالیاتی، سرمایه‌گذاری را جذاب‌تر کرده است. راکتورهای موجود با LCOE 30 دلار سودآورند، اما نیروگاه‌های جدید به حمایت سیاستی نیاز دارند. حمایت عمومی در آمریکا با 59 درصد موافقت در 2025 رو به رشد است، که با شفافیت در ایمنی و مدیریت زباله تقویت می‌شود.

آینده‌ای با محوریت هسته‌ای

انرژی هسته‌ای، با تأمین 9 درصد برق جهانی و بار پایه بدون کربن، ستون فقرات آینده انرژی است. ایالات متحده با سهم زیر 18 درصد و فرانسه با 70 درصد، اهمیت آن را نشان می‌دهند. گرچه هزینه‌های بالا و مدیریت زباله سرمایه‌گذاری خصوصی را دشوار می‌کنند، مزایای هسته‌ای آن را به گزینه‌ای استراتژیک برای تنوع سبد انرژی و کربن‌زدایی تبدیل کرده است. نوآوری‌های SMR و حمایت‌های سیاستی، مانند قانون کاهش تورم، این چالش‌ها را قابل مدیریت می‌کنند. کشورهایی که از پتانسیل هسته‌ای بهره ببرند، در امنیت انرژی و کربن‌زدایی پیشتاز خواهند بود.

انتهای پیام