نفت، مسئولیت و آینده؛ از رفع‌تکلیف تا فرهنگِ نهادینه‌شده

به گزارش نفت خبر:

سال‌هاست که واژه‌ی مسئولیت اجتماعی شرکتی، مهمان دائمی اسناد و پاورپوینت‌های سازمانی شده؛ و اکنون، گزارش‌های پایداری، خاصه آن‌هایی که بر مبنای استاندارد GRI تهیه می‌شوند، در ویترین بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک نفتی جا خوش کرده‌اند. اما پرسش صادقانه آن است که: این گزارش‌ها تا چه اندازه بازتاب یک تعهد واقعی‌اند؟ و تا چه حد، صرفاً تمرینی‌اند برای عبور از بازرسی‌ها، جلسات مناقصه، یا خوش‌آمد نهادهای بین‌المللی؟

واقعیت آن است که در بسیاری از شرکت‌ها، به‌ویژه در خاورمیانه، پایداری هنوز بیشتر یک صورت‌بندی ظاهری است تا یک منش درونی. سندی برای بایگانی، نه نقشه‌ای برای تحول. مسئولیت اجتماعی، اغلب هنوز در حد رفع تکلیف مانده است؛ پروژه‌ای نمادین برای افتتاحیه‌ها، بنرهایی بزرگ با فونت مسئولیت و حاشیه‌ای از برند.

اما نقطه‌ی امید در این تاریکی، شناخت تدریجی و رو به گسترش نسبت به استانداردهای جهانی است. آشنایی با مفاهیمی مانند ISO 26000، که مسئولیت اجتماعی را نه در پروژه‌های مقطعی، که در هفت حوزه‌ی بنیادین رفتاری شرکت‌ها صورت‌بندی می‌کند، یا گزارش‌های پایداری GRI، که شرکت را وامی‌دارد از خودش، از اثراتش، از صدای ذی‌نفعانش بنویسد، آرام‌آرام دارد لایه‌های نمایشی این مفهوم را می‌تراشد و به مغز مسئله نزدیک می‌شود.

گزارش پایداری، اگر به‌درستی درک شود، دیگر ابزاری صرف برای نشان‌دادن نیست؛ بلکه آئینه‌ای است برای دیدن. شرکتی که سال‌به‌سال این گزارش را تدوین می‌کند، خواه‌ناخواه وارد مسیر بازاندیشی در نقش خود می‌شود. با مرور شاخص‌ها و استانداردها، با مقایسه‌ خود با دیگران، با شنیدن صدای جامعه، و با دیدن اثرات واقعی عملیاتش، شرکت ناگزیر به بازتعریف خود خواهد شد.

در صنعت نفت، این مسیر بیش از دیگر صنایع ضروری است؛ چراکه نفت، هم سود می‌آفریند و هم سایه. هم توسعه می‌آورد و هم گاه تخریب. شرکتی که بخواهد در این صنعت ماندگار باشد، نمی‌تواند فقط به شاخص‌های تولید و سوددهی فکر کند؛ باید به جغرافیایی که در آن می‌زید، به مردمانی که در همسایگی‌اش‌اند، و به زمین و دریا که بستر کار اوست، پاسخ‌گو باشد.

و این پاسخ‌گویی، اگر از مسیر شناخت دقیق استانداردهای پایداری بگذرد، و اگر گزارش‌های سالانه‌اش تنها اعداد و نمودار نباشد، بلکه روایتی صادقانه از اثرگذاری‌اش باشد، به مرور بدل به یک فرهنگ درونی خواهد شد. فرهنگی که در جلسات هیئت‌مدیره نیز شنیده می‌شود، در رفتار روزمره‌ی کارکنان بازتاب می‌یابد، و در تصمیم‌های کلان، اثر می‌گذارد.

تکرار درست، فرهنگ می‌آفریند. شرکت‌هایی که هر سال با رویکردی مسئولانه گزارش می‌نویسند، هر بار عمیق‌تر می‌فهمند که مسئولیت اجتماعی، نه بخش حاشیه‌ای از برند، که هسته‌ای است از موجودیت‌شان. اینجاست که نفت، دیگر تنها سرمایه‌ای زیرزمینی نیست؛ بلکه آیینه‌ای می‌شود برای بلوغ روی زمین.

انتهای پیام