پیش‌بینی ثبت پایین‌ترین سود 4سال اخیر برای غول‌های نفتی

به گزارش محمد حسین لطف الهی  ؛ این کاهش که سود تلفیقی آن‌ها را با افتی ۱۲ درصدی نسبت به سه‌ماهه پیشین به ۱۹.۸۸ میلیارد دلار می‌رساند، پیامد مستقیم نوسانات شدید قیمت نفت است که از عوامل ژئوپلیتیکی نشأت می‌گیرد. قیمت نفت خام در این دوره با تلاطم چشمگیری روبرو بود؛ ابتدا طی هفت هفته در ماه‌های مه و ژوئن ۳۱ درصد رشد کرد، اما در نهایت با کاهشی ۱۰ درصدی نسبت به ابتدای سه‌ماهه، دوره را به پایان رساند. این نوسانات که عمدتاً متأثر از جنگ تجاری دونالد ترامپ، افزایش عرضه از سوی اوپک‌پلاس و تنش‌های خاورمیانه بود، بسیاری از معامله‌گران این شرکت‌ها را در موقعیت‌های معاملاتی دشواری قرار داد.

به باور تحلیلگران، این نوسانات به دلیل ماهیت ژئوپلیتیکی خود، برخلاف موارد معمول که به افزایش سودهای معاملاتی منجر می‌شود، چالش‌برانگیز بوده است. میشل دلاویگنا، رئیس تحقیقات منابع طبیعی گلدمن ساکس در اروپا، خاورمیانه و آفریقا، در این باره می‌گوید: «نوسان معمولاً برای کسب سود بیشتر از معاملات مفید است، اما از آنجا که این تلاطم‌ها ریشه در ریسک‌های ژئوپلیتیکی داشت، بهره‌برداری از آن دشوارتر بود. هرچند فاجعه‌بار نبود، اما قطعاً سه‌ماهه‌ سختی را رقم زد.» این شرایط به عملکرد متفاوت شرکت‌ها، به‌ویژه در بخش‌های معاملاتی که برای شرکت‌های اروپایی مانند شل و بی‌پی اهمیت راهبردی دارد، منجر شده است.
فصل گزارش‌دهی سود شرکت‌ها از روز پنجشنبه با انتشار نتایج توتال‌انرژیز آغاز می‌شود و پس از آن شل در ۳۱ ژوئیه، اکسون و شورون در اول اوت، و بی‌پی در پنجم اوت گزارش‌های خود را منتشر خواهند کرد. این در حالی است که شرکت نروژی اکوینور روز چهارشنبه از کاهش ۱۹ درصدی سود خود خبر داد که عمدتاً به دلیل قیمت‌های پایین‌تر نفت و توقف طولانی‌مدت فعالیت در یکی از تأسیسات گاز طبیعی مایع این شرکت بوده است. با باقی ماندن میانگین قیمت نفت خام زیر ۷۰ دلار در هر بشکه طی این سه‌ماهه، تأمین بازدهی مورد انتظار سهامداران برای این غول‌های انرژی دشوارتر شده است. شرکت‌ها که در سال‌های اخیر تمرکز ویژه‌ای بر پرداخت سود به سهامداران داشته‌اند، احتمالاً ناچار خواهند شد تا برای پوشش این تعهدات، بدهی خالص ترکیبی خود را افزایش دهند؛ حتی با وجود آنکه برخی از آن‌ها در اوایل سال جاری، بازخرید سهام یا هزینه‌های خود را کاهش داده بودند.

کیم فوستیر، تحلیلگر اچ‌اس‌بی‌سی، در یادداشتی تحلیلی نوشت: «دیگر در سال ۲۰۲۳ نیستیم. پس از دو سال توزیع سود مازاد، فضای تأمین مالی بازخرید سهام از طریق بدهی محدودتر شده است.» وی افزود که شاخص‌های متوسط بدهی اکنون «کمی بالاتر از سطوح تاریخی بلندمدت» قرار دارند. با این حال، ضعف در قیمت‌های نفت و گاز تا حدی با بهبود حاشیه‌های سود پالایشگاهی در ایالات متحده و اروپا جبران می‌شود، زیرا فصل رانندگی تابستانی تقاضا برای سوخت را افزایش داده است. اکسون، بی‌پی و شل همگی از سود بهتر در بخش پالایشگاهی خبر داده‌اند، هرچند این دستاوردها در مقایسه با درآمد بخش‌های عظیم تولیدی آن‌ها، ناچیز است.

سود شرکت‌های بزرگ نفتی نسبت به اوج خود در سال ۲۰۲۲، که رکوردهای تاریخی را ثبت کردند، حدود دو سوم کاهش یافته است و در سه‌ماهه اخیر، تمرکز ویژه‌ای بر عملکرد بخش‌های معاملاتی معطوف شده است. پس از آنکه شل عملکردی ضعیف‌تر از انتظار را در بخش معاملات خود اعلام کرد، سهام شرکت‌های نفتی اروپایی با افت مواجه شد؛ بخشی که معمولاً یکی از مراکز سودآوری قابل اتکای این شرکت به شمار می‌رود. با این وجود، سهام شل امسال در میان پنج غول بزرگ انرژی عملکرد برجسته‌ای داشته و با وجود کاهش ۸ درصدی قیمت نفت برنت، حدود ۱۰ درصد افزایش یافته است. این عملکرد برتر نسبت به بی‌پی، گمانه‌زنی‌هایی را درباره احتمال ارائه پیشنهاد خرید این رقیب لندنی توسط شل برانگیخت، اما شل در اواخر ژوئن اعلام کرد که چنین قصدی ندارد؛ اقدامی که طبق قوانین بریتانیا، ارائه پیشنهاد را برای حداقل شش ماه ممنوع می‌کند. این رویداد احتمالاً تحلیلگران را وادار خواهد کرد تا مدیرعامل شرکت، وائل ساوان، را درباره استراتژی بلندمدت آن به چالش بکشند.

با کنار رفتن تهدید خرید توسط شل، تمرکز بی‌پی بر بازگشت به ریشه‌های نفت و گاز خود برای جبران سال‌ها عملکرد ضعیف، حیاتی‌تر از همیشه شده است. این شرکت بریتانیایی که تحت فشار سرمایه‌گذار فعال، الیوت اینوستمنت منیجمنت، قرار دارد، روز دوشنبه آلبرت مانیفولد، مدیرعامل سابق سی‌آر‌اچ، را به عنوان رئیس جدید هیئت مدیره و جایگزین هلگه لوند معرفی کرد. بی‌پی انتظار دارد تولیدش افزایش یافته و بدهی خالصش «اندکی» کاهش یابد که خبر خوشایندی محسوب می‌شود، زیرا پیش‌تر اعلام کرده بود که بدهی قابل توجه آن در نیمه اول سال افزایش خواهد یافت.

برای سومین سه‌ماهه متوالی، جریان نقدی آزاد ترکیبی پنج غول بزرگ نفتی برای پوشش مبالغی که برای سود سهام و بازخرید سهام برنامه‌ریزی کرده‌اند، کافی نخواهد بود. این شرایط نشان می‌دهد که تأمین مالی بازدهی سهامداران، که پس از سودهای رکوردشکن سال ۲۰۲۲ افزایش یافته بود، به یک چالش مشترک تبدیل شده است. به گفته دلاویگنا از گلدمن ساکس: «با نفت حدود ۷۰ دلار، فکر می‌کنم تقریباً همه شرکت‌ها بازخرید سهام را حفظ کنند. اما اگر قیمت به ۶۰ دلار یا کمتر برسد، همان‌طور که در نیمه دوم سال انتظار داریم، تفاوت بیشتری را شاهد خواهیم بود و برخی شرکت‌ها ممکن است بازخرید را کاهش دهند.»

شرایط کنونی، نمایانگر تغییر پارادایمی در صنعت نفت است که شرکت‌ها را ناگزیر می‌سازد تا میان اهداف رشد، پایداری مالی و جلب رضایت سهامداران، تعادلی دقیق برقرار کنند. با ادامه ریسک‌های ژئوپلیتیکی و فشارهای اقتصادی جهانی، عملکرد این شرکت‌ها در سه‌ماهه پیش رو نه تنها آزمونی برای استراتژی‌های فعلی آن‌ها، بلکه نشانه‌ای از مسیر آینده این غول‌ها در دنیایی پرنوسان خواهد بود.