محمدحسین لطف‌الهی گزارشگر نفت خبر: صدها هزار نفر از مردم در ترانسنیستریا با زمستانی سخت و طاقت‌فرسا مواجه هستند؛ برای بیش از یک هفته انتقال گاز به این منطقه قطع شده و از روز سه‌شنبه ۷ ژانویه دیگر نیروگاه‌ها در این منطقه نیز قادر به تولید برق کافی برای رفع نیاز روزافزون این منطقه به انرژی نیستند.
ترانسنیستریا در شمال شرق مولداوی واقع شده و از نظر سازمان ملل متحد بخشی از این کشور به شمار می‌رود. در سال ۱۹۹۰ گروهی از جدایی‌طلبان نزدیک به مسکو جنگی را در منطقه ترانسنیستریا در شرق مولداوی آغاز کردند. استقلال این منطقه از مولداوی که در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی به طور یک‌جانبه از سوی جدایی‌طلبان اعلام شد، هنوز از سوی هیچ کشوری در جهان به رسمیت شناخته نشده است. روسیه نیز تاکنون از این کار خودداری کرده اما گروه کوچکی متشکل از ۱۵۰۰ سرباز را تحت عنوان «حافظان صلح» به این منطقه فرستاده است. از آن زمان، ترانسنیستریا اصرار دارد که بخشی از مولداوی نیست و بیشتر جمعیت ۴۷۰ هزار نفری این منطقه به زبان روسی صحبت می‌کنند.
مشکل انرژی از کجا آغاز شد؟
شامگاه ۳۱ دسامبر ۲۰۲۴ در پی مخالفت اوکراین با تمدید توافقی که اجازه عبور گاز روسیه از خاک اوکراین را می‌داد، انتقال گاز طبیعی روسیه به اروپا قطع شد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین از ماه‌ها قبل هشدار داده بود که حاضر به تمدید این قرارداد نیست و تا زمانی هم که حمله نظامی روسیه به اوکراین ادامه دارد، نظر خود را تغییر نخواهد داد. در پی این اتفاق، بسیاری از کشورهای اروپایی به ویژه در شرق این قاره با چالش‌هایی در زمینه تأمین انرژی مواجه شدند اما وسعت مشکلات در ترانسنیستریا که منطقه‌ای با ویژگی‌های سیاسی و جغرافیایی خاص است به مراتب متفاوت‌تر است.
پس از قطع شدن روند قطع گاز، مشکلات ترانسنیستریا از صبح روز ۱ ژانویه آغاز شد. بسیاری از شهروندان در این منطقه برای گرم نگه داشتن خانه‌هایشان به استفاده از وسایل گرمایشی الکتریکی رو آوردند و وابستگی نیروگاه‌ها به گاز برای تولید برق به کمبود شدید برق و در نتیجه قطعی برق طولانی در طول روز منجر شد.
وضعیت به اندازه‌ای در این منطقه وخیم است که وادیم کراسنوسلسکی، رهبر ترانسنیستریا از مردم خواسته تا از وسایل گرمایشی الکتریکی استفاده نکنند تا «وضع از این بدتر نشود.»
تصاویر منتشر شده از ترانسنیستریا در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که ارتش این منطقه اقدام به برپایی آشپزخانه‌های موقت در شهرها کرده تا بتواند غذای گرم به شهروندان برساند.
پولیتیکو نوشته است: «دمای هوا در این منطقه نزدیک به صفر درجه سانتی‌گراد است. ساختمان‌ها آب گرم ندارند و بدون وسایل گرمایشی زندگی برای مردم بسیار سخت شده است.
آیا کمکی به ترانیستریا پیشنهاد شد؟
دورین ریچان، نخست‌وزیر مولداوی روز دوشنبه ۶ ژانویه گفت که دولت او به مقام‌های محلی در ترانسنیستریا پیشنهاد داده است که از بازار اروپا برای این منطقه گاز خریداری شود اما مقام‌های مسئول در ترانسنیستریا این پیشنهاد را رد کرده‌اند.
در مقابل، وادیم کراسنوسلسکی، رهبر ترانسنیستریا در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد که هیچ پیشنهادی برای کمک به ترانسنیستریا مطرح نشده است. او همچنین مقام‌های ارشد مولداوی را متهم کرد که می‌خواهند با سوءاستفاده از شرایط موجود، ترانسنیستریا را به دست برداشتن از ادعای داشتن یک دولت مستقل وادار کنند.
مولداوی و بحران گاز و انرژی
هرچند مولداوی از پیشنهاد کمک به ترانیستریا صحبت می‌کند اما در واقعیت خود این کشور هم با بحرانی جدی در زمینه تأمین گاز مواجه است. اواخر دسامبر غول انرژی دولتی روسیه، گازپروم، اعلام کرد که از اول ژانویه عرضه گاز به مولداوی را متوقف خواهد کرد و دلیل این اقدام را بدهی‌های پرداخت‌نشده این کشور کاندیدای عضویت در اتحادیه اروپا عنوان کرد.
گازپروم در بیانیه‌ای آنلاین اعلام کرد که حق اتخاذ اقدامات بیشتر، از جمله فسخ قرارداد با شرکت مولدوواگاز، اپراتور اصلی گاز مولداوی که اکثریت سهام آن متعلق به گازپروم است، را برای خود محفوظ می‌داند.
مولداوی با اتهام‌زنی به مسکو، این اقدام را نمونه‌ای از استفاده ابزاری روسیه از عرضه انرژی دانست.
گازپروم تأمین گاز نیروگاه کیچیورگان را بر عهده دارد، نیروگاهی که برق بخش قابل‌توجهی از مولداوی را تولید می‌کند. این نیروگاه در سال ۲۰۰۴ توسط مقامات ترانسنیستریا خصوصی‌سازی شد و سپس به یک شرکت دولتی روسیه فروخته شد. دولت مرکزی مولداوی که گرایش‌های غربی دارد و بارها از مداخله روسیه شکایت کرده است، این خصوصی‌سازی را به رسمیت نمی‌شناسد.
گازپروم اعلام کرده است که مولداوی حدود ۷۰۹ میلیون دلار بابت تأمین گاز گذشته بدهکار است، رقمی که به شدت از سوی دولت مستقر در پایتخت، کیشیناو، مورد مناقشه قرار گرفته است.
نخست‌وزیر مولداوی، دورین ریچان، روز شنبه این اقدام را محکوم کرد و اظهار داشت که دولت او بدهی ادعایی گازپروم را به رسمیت نمی‌شناسد، زیرا این مبلغ توسط یک حسابرسی بین‌المللی بی‌اعتبار اعلام شده است.
مولداوی با استناد به یافته‌های شرکت‌های حسابرسی بریتانیایی و نروژی مدعی است که بدهی واقعی این کشور حدود ۸.۶ میلیون دلار است، که تنها بخش کوچکی از مبلغ ادعایی گازپروم را تشکیل می‌دهد.
دیگر چه کشورهایی با مشکل مواجه شده‌اند؟
اسلواکی، اتریش و مولداوی از جمله کشورهایی هستند که بیشترین آسیب را از توقف عرضه گاز روسیه متحمل خواهند شد. بر اساس گزارش شرکت Rystad Energy، این کشورها در سال ۲۰۲۳ بیشترین وابستگی را به گاز ترانزیتی روسیه داشتند. اسلواکی حدود ۳.۲ میلیارد مترمکعب، اتریش ۵.۷ میلیارد مترمکعب و مولداوی ۲ میلیارد مترمکعب گاز وارد کردند.
اتریش اعلام کرده است که برای توقف عرضه گاز آمادگی کامل دارد، اما دیگر کشورها نگرانی‌های بیشتری ابراز کرده‌اند. نخست‌وزیر اسلواکی، روبرت فیتسو، هشدار داده که لغو توافق ترانزیت گاز از سوی اوکراین تأثیری «شدید» بر اتحادیه اروپا خواهد داشت، بدون آنکه آسیبی به روسیه وارد کند. او همچنین تهدید کرده است که عرضه برق به اوکراین، همسایه اسلواکی، را قطع خواهد کرد.
فیتسو، که از منتقدان سرسخت حمایت اتحادیه اروپا از اوکراین در جنگ جاری است، اندکی پیش از کریسمس سفری غافلگیرانه به مسکو داشت و با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، دیدار و گفتگو کرد. این دیدار بر نگرانی‌ها درباره موضع اسلواکی در قبال اتحادیه اروپا و روابط نزدیک‌تر این کشور با روسیه افزوده است.
انتهای پیام
دیدگاه‌ها و نظرات خود را بنویسید
