بریتیش پترولئوم، غول ۱۱۶ ساله بریتانیایی در چنگال بدهی‌ها

محمدحسین لطف الهی گزارشگر نفت خبر:

بریتیش پترولئوم در سال‌های اخیر از بحرانی به بحرانی دیگر پرش کرده است. این مسئله موجب شده تا جایگاه این شرکت بریتانیایی به‌عنوان یکی از پیشروهای نفتی جهان تضعیف شود. با توجه به پویایی‌های فزاینده و چالش‌برانگیز بازار نفت امروزی، ممکن است بی‌پی بالاخره مجبور شود بپذیرد که دیگر یک شرکت بزرگ نفتی واقعی نیست و نمی‌تواند همچنان مانند گذشته مدیریت نقدینگی کند.

باشگاه انحصاری «بیگ اویل» که شامل شرکت‌های اکسون موبیل، شورون، شل، توتال‌انرژی و بی‌پی است، برای دهه‌ها نماد عملیات گسترده در بخش‌های بالادستی و پایین‌دستی صنعت نفت و گاز، برخورداری از ترازنامه‌های مالی قوی و بهره‌گیری از استراتژی‌های بلندمدتی بوده که بازدهی قابل توجه و پایداری را برای سهامداران به همراه داشته‌اند.

اما بی‌پی از سال‌ها پیش بیشترِ این مؤلفه‌ها را نداشته است. این شرکت طی ۱۵ سال گذشته با مجموعه‌ای از بحران‌ها دست‌وپنجه نرم کرده که ارزش بازار آن را به‌طرز چشمگیری کاهش داده و آن را از لحاظ مالی آسیب‌پذیر و فاقد جهت‌گیری استراتژیک واضح و منسجم کرده است.

آخرین نمونه این مسئله ماجرای شکست در سرمایه‌گذاری بی‌پی در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر و رسوایی مدیریتی بود که باعث شد بدهی‌های شرکت به‌طرز قابل‌توجهی افزایش یابد و بی‌پی در بازگشت به فعالیت‌های نفت و گاز دچار مشکل شود.

نیاز به تغییرات بنیادی

موری اوچین‌کلاس، مدیرعامل بی‌پی، در فوریه اعلام کرد که استراتژی شرکت به تغییر اساسی نیاز دارد و به بازتعریف استراتژی پرداخت. بر اساس این بازتعریف بی‌پی قصد دارد تا سال ۲۰۲۷، قصد دارد هزینه‌های عملیاتی شرکت را به کمتر از ۱۵ میلیارد دلار کاهش دهد. در همین راستا، ۵ میلیارد دلار از مخارج کم خواهد شد و دارایی‌هایی به ارزش ۲۰ میلیارد دلار نیز به فروش خواهد رسید. هدف از این بازتعریف استراتژیک، بهبود کارایی شرکت و کنترل بدهی‌های بالای آن است.

برنامه جدید همچنین نرخ بازدهی به سرمایه‌گذاران را به ۳۰ تا ۴۰ درصد از جریان نقد عملیاتی محدود کرده است.

با این حال، این بازتعریف نتوانسته نگرانی سرمایه‌گذاران را کاهش دهد. سهام بی‌پی از زمان اعلام استراتژی جدید ۱۸ درصد کاهش یافته و در مقایسه با رقبا عملکرد ضعیف‌تری داشته است نهاد مالی الیوت منیجمنت که یک سهامدار فعال است، ۵ درصد از سهام شرکت بی‌پی را خریداری کرده و حالا دارد فشار می‌آورد تا بی‌پی هزینه‌های خود را بیشتر از چیزی که در طرح اوچین‌کلاس آمده، کاهش دهد.بنابراین، واضح است که نیاز به تغییرات عمیق‌تری در استراتژی و تصمیمات این شرکت وجود دارد.

تغییر جایگاه شرکت ۱۱۶ ساله

اگرچه ممکن است برای شرکتی با ۱۱۶ سال سابقه دشوار باشد که بپذیرد دیگر قدرت مالی سابق را ندارد، اما پذیرفتن این واقعیت فرصتی برای مدیران بی‌پی فراهم میکند تا برخی از تعهدات خود به سرمایه‌گذاران، به‌ویژه برنامه بازخرید سهام را کاهش دهند.
همه شرکت‌های بزرگ نفتی امروز برنامه‌های بازخرید چند میلیارد دلاری دارند که باعث می‌شود تعداد سهام در بازار کم شود و در نتیجه سهم باقی‌مانده ارزش بیشتری پیدا می‌کند. بنابراین این تصمیم باعث جذب سرمایه‌گذارانی می‌شوند که ممکن است نسبت به آینده تقاضای سوخت‌های فسیلی مردد باشند.

اما برنامه بازخرید سهام بی‌پی اکنون تبدیل به کالایی لوکس شده که با مشکلات مالی‌اش هم‌خوانی ندارد.

شرکت بریتیش پترولئوم در گزارش مالی سه‌ماهه چهارم سال گذشته، که در فوریه منتشر شد، اعلام کرد که قصد دارد در سه ماه آینده ۷۵۰ میلیون دلار از سهام خود را بازخرید کند. این مقدار نسبت به ۱.۷۵ میلیارد دلاری که در سه ماه قبل بازخرید کرده بود، کاهش قابل‌توجهی نشان می‌دهد. با این حال، حتی با این کاهش، بازخرید سالانه سهام بی‌پی به ۳ میلیارد دلار می‌رسد.

با توجه به افت ۲۰ درصدی قیمت نفت از ابتدای سال تا کنون و چشم‌انداز اقتصادی تیره‌تر، چنین اقدامی چندان عاقلانه به‌نظر نمی‌رسد. اهداف مالی اوچین‌کلاس، مدیر عامل فعلی بی‌پی، بر مبنای نفت برنت ۷۰ دلاری تنظیم شده‌اند و به این ترتیب، احتمالا این مدیر کانادایی بدون استقراض بیشتر در دستیابی به اهدافش با مشکل مواجه خواهد شد.

تلاش برای مهار بدهی‌های عظیم

متوقف کردن برنامه‌ای که سالانه ۳ میلیارد دلار برای بازخرید سهام اختصاص می‌داد، قطعا سرمایه‌گذاران را ناراضی می‌کند، اما کمک بزرگی خواهد بود تا بی‌پی بتواند بدهی خالص خود را تا پایان ۲۰۲۷ به رقمی بین ۱۴ تا ۱۸ میلیارد دلار کاهش دهد؛ در حالی که در پایان مارس ۲۰۲۵ بدهی خالص این شرکت ۲۷ میلیارد دلار بود.

«نقطه آغاز» سقوط مالی بی‌پی به فاجعه مرگبار «دیپ‌واتر هوریزن» در خلیج مکزیک در سال ۲۰۱۰ برمی‌گردد، که هزینه‌های پاک‌سازی و دعاوی حقوقی ناشی از آن حدود ۶۹ میلیارد دلار شد. بی‌پی همچنان هر سال بیش از یک میلیارد دلار بابت تسویه دعواهای مرتبط با آن حادثه هزینه می‌کند.

این بحران مالی، بی‌پی را وادار کرد تا دارایی‌های میلیارد دلاری خود را واگذار کند و حجم زیادی بدهی جدید منتشر نماید تا هزینه‌های ناشی از فاجعه را پوشش دهد. ارزش بازار این شرکت اکنون حدود ۷۷ میلیارد دلار است، در حالی که در سال ۲۰۱۰ به حدود ۱۸۰ میلیارد دلار می‌رسید. نسبت بدهی به سرمایه (گِیرینگ) بی‌پی در پایان سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ به ۲۵.۷ درصد رسید که به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از رقبایی مانند شل با ۱۹ درصد و شورون با ۱۴ درصد بوده است.

مهم‌تر اینکه، رقم ۲۷ میلیارد دلار بدهی خالص بی‌پی شامل چندین بدهی عمده دیگر که در دفاتر این شرکت ثبت شده نمی‌شود. این موارد شامل ۱۷ میلیارد دلار اوراق ترکیبی است؛ ابزار مالی که ویژگی‌های هم سهام و هم بدهی را دارد و کوپنی (سودی) باید پرداخت یا انباشته شود. شرکت‌ها به دلایل مختلفی از جمله حفظ انعطاف‌پذیری اوراق ترکیبی صادر می‌کنند. ولی نکته اصلی آن است که آژانس‌های رتبه‌بندی اعتباری اوراق ترکیبی را به‌عنوان بدهی عادی حساب نمی‌کنند، این کار نسبت‌های اهرمی ظاهر شرکت را بهبود می‌بخشد.
انیش کپادیا، مدیر

بخش انرژی در شرکت پالیزی اَدوایزرز، تخمین زده است که با احتساب بدهی خالص، اوراق ترکیبی، تعهدات ناشی از فاجعه خلیج مکزیک، اجاره‌ها و سایر زیان‌های احتمالی، بدهی تعدیل‌شده بی‌پی در پایان سه‌ماهه اول ۲۰۲۵ به ۸۶ میلیارد دلار رسیده است.
در نهایت، قطع برنامه بازخرید سهام باید امکان بدهد تا بی‌پی بتواند کوه عظیم بدهی خود را سریع‌تر مهار کرده و ترازنامه را بهبود ببخشد و پایه‌ای محکم برای بازسازی اعتماد سرمایه‌گذاران فراهم کند.

کنار رفتن هِلگِه لوند، رئیس هیئت‌مدیره بی‌پی، در ماه‌های آینده می‌تواند فرصت مناسبی برای شرکت باشد تا چنین تغییرات رادیکالی را مد نظر قرار دهد. مشخص نیست چه کسی جایگزین لوند خواهد شد، اما یکی از شرایط مهم برای فرد بعدی باید برخورداری از «واقع‌گرایی مالی» باشد.

انتهای پیام